Nowe przepisy podjęte na posiedzeniu Rady UE

Na ostatnim Posiedzeniu Rady Unii Europejskiej dotyczące jakości powietrza, które odbyło się 14 października 2024 r., zostały przyjęte surowsze normy dotyczące jakości powietrza, które mają na celu lepszą ochronę zdrowia obywateli oraz ograniczenie negatywnego wpływu zanieczyszczeń, które obecnie odpowiadają za około 300 tysięcy zgonów rocznie w Europie.

Zanieczyszczenie powietrza jest najpoważniejszym zagrożeniem środowiskowym dla zdrowia w Europie. Ma ono wyjątkowo negatywny wpływ zarówno na ludzi, jak i na ekosystemy. Aby przeciwdziałać temu problemowi, w październiku 2022 roku Komisja Europejska zaproponowała zreformowanie i połączenie dwóch obowiązujących dyrektyw dotyczących jakości powietrza. Działanie to stanowi element szerszej strategii UE, mającej na celu eliminację zanieczyszczeń. Zmiany te są kluczowym elementem w realizacji Europejskiego Zielonego Ładu, który dąży do osiągnięcia zerowego poziomu zanieczyszczeń do 2050 roku. 

W lutym 2024 roku Rada i Parlament Europejski osiągnęły porozumienie w sprawie ostatecznego kształtu nowej regulacji. Nowa dyrektywa upraszcza przepisy dotyczące jakości powietrza, łącząc dotychczasowe dyrektywy w jeden akt prawny. Ma ona na celu dostosowanie norm jakości powietrza do wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co wpisuje się w dążenie do poprawy jakości powietrza w Unii Europejskiej.

Co obejmują nowe normy jakości powietrza?

Zgodnie z nowymi standardami, poziom dopuszczalnych zanieczyszczeń, w tym pyłów zawieszonych PM2.5 oraz PM10, został znacznie obniżony, zbliżając się do wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Do 2030 roku limit roczny dla PM2.5 ma wynosić zaledwie 10 µg/m³, co oznacza znaczną redukcję w porównaniu do obecnych wartości, które wynoszą 20 µg/m³. Dla PM10 maksymalny limit roczny zostanie obniżony do 20 µg/m³, z obecnego poziomu 40 µg/m³. Zmiany te będą poddawane przeglądowi co pięć lat, co pozwala na dostosowanie przepisów do najnowszych badań naukowych i zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Dodatkowo, limity dla innych szkodliwych substancji, takich jak dwutlenek azotu (NO₂) i ozon (O₃), zostały również zaostrzone. Zanieczyszczenia te są odpowiedzialne za liczne choroby układu oddechowego i krążenia, a nawet za przedwczesne zgony. Według raportu Europejskiej Agencji Środowiska, w 2021 roku aż 97% mieszkańców miast w Europie było narażonych na poziomy PM2.5 przekraczające normy WHO.

Kary za nieprzestrzeganie przepisów

Państwa członkowskie, które nie spełnią nowych norm jakości powietrza, będą musiały liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Komisja Europejska przewiduje surowe kary finansowe, które mają zmotywować kraje do szybszego wdrażania działań naprawczych. Nowe przepisy ułatwią także obywatelom dostęp do informacji na temat jakości powietrza w ich regionach oraz wprowadzą jasne procedury w zakresie dochodzenia odszkodowań za szkody zdrowotne wynikające z zanieczyszczeń.

Wpływ na przemysł i energetykę

Przemysł i sektor energetyczny będą musiały dostosować swoje procesy produkcyjne, aby zmniejszyć emisje. To oznacza większe inwestycje w nowoczesne technologie i odnawialne źródła energii. Fotowoltaika, jako jedno z bezemisyjnych źródeł energii, będzie odgrywać kluczową rolę w spełnieniu nowych standardów i redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza. Oczekuje się, że inwestycje w OZE będą stale rosnąć, szczególnie w krajach, które mają problem z zanieczyszczeniem powietrza, takich jak Polska.

Podsumowanie

Nowe normy jakości powietrza w Unii Europejskiej to krok w stronę czystszego środowiska i poprawy zdrowia publicznego. Surowsze przepisy są wyzwaniem dla wielu sektorów, ale jednocześnie oferują szansę na rozwój odnawialnych źródeł energii, w tym fotowoltaiki, która może odegrać kluczową rolę w walce z zanieczyszczeniami powietrza. Jednocześnie dla mieszkańców Polski przygotowano liczne formy dofinansowań, które pomogą im w dostosowaniu swoich domów, gospodarstw i firm do tych nowych norm, zmierzających do poprawy jakości powietrza a tym samym, naszego otoczenia.